Η δευτερη θυσια

(Εξ αρχείου: Προπαγανδιστική καρτ ποστάλ εποχής και αφίσα του 1975).

Είναι μάλλον η πρώτη φορά από τότε που παρακολουθώ τα δημόσια πράγματα στην Ελλάδα που το επίκεντρο της προσοχής μας και ο αξονας της υπαρξιακής μας κινητοποίησης μετατοπίζεται μαζικά: Από τα παιδιά μας - το κέντρο του γαλαξία, τον ήλιο που φωτοδοτεί εμάς τους πλάνητες - στους ανιόντες μας, που βρίσκονται στο στόχαστρο του ιού.

Η δημόσια επικοινωνία της Ελλάδας θεμελιώνεται σταθερά γύρω από τα παιδιά: Το (μετ)εμφυλιακό κράτος έβγαζε μπροστά το κομμουνιστικό παιδομάζωμα

για να εμπλουτίσει το ηθικό οπλοστάσιο της εκδικητικής βασιλευομένης. 

Το αγόρι που ισοπέδωσε το Στέμμα, κατουρώντας το, αποσυμπίεσε συμβολικά τα απωθημένα τριών παρατάξεων κατά των Ανακτόρων - του Καραμανλή - όχι τόσο της ΝΔ-, των Βενιζελογενών και της Αριστεράς που έβγαλαν τα σπασμένα τους στο δημοψήφισμα για το πολιτειακό και γύρισαν τη σελίδα της Μεταπολίτευσης.

Νέα παιδιά έκαναν το Πολυτεχνείο - και σκοτώθηκαν από τα χουντικά όπλα. Νέα παιδιά ήταν ο Καλτεζάς και ο Γρηγορόπουλος που δολοφονήθηκαν από αστυνομικά όπλα. Παιδί της Μάγδας ήταν ο Φύσσας που τον σκότωσε ξεδιάντροπα ο άθλιος ο Ρουπακιάς. 

Στα Αριστερά, η Γιάννα Βελισσαρίδου στην προεκλογική αφίσα του ΠΑΣΟΚ του 1985. Στα δεξιά, η Φωτεινή Παπαλεωνιδοπούλου, το κορίτσι-σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων 2004

Παιδί ήταν η Γιάννα Βελισσαρίδου στην προεκλογική αφίσα του ΠΑΣΟΚ για τη χαρά της αλλαγής το 1985 - δασκάλα Pilates και φυσιοθεραπεύτρια σήμερα. Παιδί ήταν και η Φωτεινή Παπαλεωνιδοπούλου, το κορίτσι-σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 - και σήμερα ερευνήτρια στο Κέιμπριτζ. 

Στον ελληνικό κόσμο, το παιδί είναι πάνω από όλα. Στα παραμύθια, τις λαϊκές ιστορίες, τις παραδόσεις εξαιρείται των δεινών, των αμαρτιών και των τιμωριών. Είναι ένα δομικό χαρακτηριστικό που μας διαφοροποιεί από την υπόλοιπη Δύση. Σε αυτήν την πλευρά του κόσμου, ακόμη και εάν οι θεοί δεν μπορούν να σώσουν ένα παιδί, θα το κάνει ο διάβολος ή ο Άδης γι' αυτούς.

Η παιδοκεντρική αντίληψη εξηγεί και την διαχρονική τάση του Έλληνα να επενδύει με το βλέμμα στην επόμενη γενιά - ένα κεραμίδι, ένα αποταμιευτικό πρόγραμμα, ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο για το παιδί του. Και τροφοδοτεί καμία φορά την υστερική ανασφάλεια της διευθύνουσας συμβούλου της ελληνικής οικογένειας - της μάνας - και τον παρασιτισμό του αεί παιδός, που διαιωνίζει τον εξαρτώμενο και μη αυτοδύναμο άνθρωπο. 

Ο ιός όμως απειλεί τους γονείς και τους παππούδες μας. Και για πρώτη φορά μένουμε μέσα όχι μόνο για τα παιδιά μας, αλλά πρωτίστως για αυτούς. Αν το δει κανείς με ιστορικούς όρους, θα αποτελέσει τη δεύτερη θυσία που θα έχουμε κάνει για τους ανιόντες, μετά την πρώτη: Δέκα άγονα χρόνια κατά διάρκεια των οποίων εκτίσαμε χρηματοικονομική ποινή για τα δυσβάστακτα χρέη που συσσωρεύθηκαν για τις ανάγκες ενός μάλλον γαλαντόμου ασφαλιστικού συστήματος από το οποίο επωφελήθηκαν γονείς και παππούδες εις βάρος του δικού μας μέλλοντος. 

Και μάλιστα ο χρόνος θα είναι εναντίον μας, καθώς όσο πιο πολύ διαρκέσει η δεύτερη θυσία τόσο πιο πολύ θα ακυρώσει την πρώτη, με τον κίνδυνο να συμπαρασύρει πια και τις προοπτικές των κατιόντων μας. 

Το παράδειγμα της Ιταλίας τρομάζει. Ο Τσιόδρας το είπε ξεκάθαρα μέσα στη του: "Την τελευταία λέξη δεν θα την έχει ο θάνατος". Μένουμε σπίτι.