"ΣΕ ΠΟΤΙΣΑ ΡΟΔΟΣΤΑΜΟ"

Μια εσωτερική φωνή στοιχημάτιζε ότι η γιαγιά μας θα έφευγε στα γενέθλια του παππού - όπερ κι εγένετο. Πρωί 12ης Ιουλίου η γιαγιά Τούλα (Μαλαματή) Καριζώνη το γένος Παπαδοπούλου πήγε στον άλλο κόσμο.

Βέβαια, τα γενέθλια του παππού ήταν τεχνητά, καθώς είχε γεννηθεί Μάιο του 1925 στη Μικρόπολη Δράμας, όμως η ληξιαρχική εγγραφή έγινε με δύο μήνες καθυστέρηση - αυτό μας το είπε λίγο πριν πεθάνει. Και η γιαγιά το '25 γεννηθείσα ήταν - Λέων του βαθέος θέρους- όμως έκρυβε με συνέπεια 2 χρόνια από την ηλικία της μέχρι τα βαθιά της γεράματα.

Πρέπει να ήμουν στην ηλικία της Μαρκέλλας, όταν την άκουσα ένα μεσημέρι στην κουζίνα της Κασσάνδρου να τραγουδάει το "Σε Πότισα Ροδόσταμο" του Μπιθικώτση και πάγωσα. "Μην πας γιαγιά στον άλλο κόσμο" της είπα τρομοκρατημένος. Έκτοτε με έπιανε πανικός οπότε άκουγα το τραγούδι αυτό γιατί το συνέδεα με έναν πιθανό θάνατο της γιαγιάς.

Η γιαγιά ήταν ταυτόσημη με τα καλοκαίρια μας στην Περαία τα οποία ξεκινούσαν αρχές Ιουνίου και σταματούσαν αρχές Σεπτεμβρίου. Άλλωστε τότε είχαμε το πραγματικό μπρουτάλ ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980 και η ζωή ήταν χαλαρή. Ήτοι λαδερά, μαγειρευτά, φούρνου, κάτι τεράστια απογευματινά, καρπούζι με φέτα, σύντομα μπάνια που τελείωναν κατά τις 14.00, μπάλα στο χωράφι και ηλεκτρονικά με 20δραχμο.

Εκείνο το καλοκαίρι με τις μεγάλες ζεστές θα την χάναμε λογω πίεσης, αλλά άρχισε τα χάπια για την καρδιά και κέρδισε 30 χρόνια ζωής. Το τελευταίο μας καλοκαίρι στην Περαία ήταν εκείνο που έκαψε η συγκυβέρνηση τους φακέλους της κρατικής ασφάλειας και οι από κάτω γινόταν μπίλιες από τους συζυγικούς καβγάδες - τους άκουγε όλη η οικοδομή.

Η γιαγιά ήταν και η Κασσάνδρου. Όταν ήμουν μικρός, περνούσα ατελείωτες ώρες με τη γιαγιά και (μαζί της με τη μάνα της, την προγιαγιά Παγώνα, κομμουνίστρια και παλαιοημερολογίτισσα από την Ανατολική Θράκη).

Η γιαγιά ήταν άγκυρα, φάρος και στην πραγματικότητα η διευθύνουσα σύμβουλος της οικογένειας. Φουρτούνα και ανοιχτό βιβλίο. Απορώ ακόμη με τη στενομυαλιά του παππού που δεν άφηνε έναν τόσο δυναμικό άνθρωπο να δουλέψει. Έβγαλε τη σχολή μαιών των Κουάκερς, πρόλαβε και ξεγέννησε έναν σωρό γυναίκες, αλλά ο παππούς ήταν ανένδοτος. Η γιαγιά το κατάπιε αλλά δεν το αποδέχθηκε μέσα της ποτέ.

Όταν ήταν 8 χρόνων στην Κομοτηνή, την έστειλε ο πατέρας της να φέρει τον Ριζοσπάστη. Ο προπαππούς ήταν οργανωμένος κομμουνιστής και είχε πιάσει συντρόφους να κλέβουν τα λεφτά της αχτίδας. Τους κάρφωσε στο κόμμα, όμως αυτοί τον κατήγγειλαν ως αρχειομαρξιστή και ο Ρίζος τον διέσυρε με εκτεταμένο δημοσίευμα. Ο προπαππούς έπαθε νεκροφάνεια από τον καημό του και τον κλαιγανε 2 μέρες. Μέχρι που ξύπνησε.

Μου το είπε μια μέρα το 2015 και της βρήκα το φύλλο του Ρίζου. Τον αγαπούσε τον πατέρα της πολύ και μιλούσε συνέχεια για αυτόν. Τον έχασε νεότατο. Τον είχαν σακάτεψει στην εξορία. Ήταν εκείνη η καημένη φουρνιά που τους έβγαζε ο Πλαστήρας και τους μάζευε ξανά ο Γέρος. Και για να πάρει το πτυχίο της μαίας παρενέβη υπουργός του Πλαστήρα. Ο καημένος ο στρατηγός προσπάθησε να φέρει συμφιλίωση με την Αλλαγή - δικό του σύνθημα ήταν. Που το έκανε πραγματικότητα ο Ανδρέας - δηλαδη ο γιος εκείνου που μάζευε απ'τα σπίτια τους κομουνιστές και τους έστελνε εξορία. Αυτή είναι η ζωή.

Η γιαγιά νοιαζόταν βαθιά για όλους μας, μας αγαπούσε και φρόντιζε να μη μας λείψει τίποτε. Έφυγε για να γίνει σύννεφο και να κάνει παρέα στο αητόπουλο της, τον αντάρτη που δεν έλεγε κουβέντα.