Ευθυγραμμιζοντας πλανητες

 

Μία επέτειος και ένα δυσάρεστο γεγονός ευθυγραμμίζουν για λίγο πλανήτες από το παρελθόν και έρχονται να σκιαγραφήσουν τα νήματα που συνδέουν την πολιτική, τις τράπεζες και την πολιτική αεροπορία, με την οποία, όπως μπορεί να ξέρετε ήδη, ασχολούμαι στο βιβλίο που ολοκληρώνω.

Το γεγονός είναι ότι προ ημερών απεβίωσε ο ιστορικός τραπεζίτης Γιάννης Κωστόπουλος, θεμελιωτής της μεγέθυνσης της σημερινής Alpha Bank, δηλαδή της συνέχειας της Τράπεζας Πίστεως, κάτω από την πέρασαν ιστορικά ιδρύματα, όπως η Εμπορική Τράπεζα και η Ιονική Τράπεζα.

Η επέτειος είναι τα 74 χρόνια από το Δόγμα Τρούμαν, που ήρθε σε συνέχεια της αποχώρησης των Βρετανών από τα ελληνικά πράγματα και αποτέλεσε τη βάση για την ανασυγκρότηση στα εμφυλιακά χρόνια, ακολουθώντας την TWA που ήταν ο πρώτος ξένος επενδυτής μετά την απελευθέρωση.

Που κολλάει όμως η Αεροπορία σε αυτά; Ο Γ. Πεσμαζόγλου, υιός του διοικητή της Τράπεζας Αθηνών, είναι ο πρώτος που ανοίγει τον χορό της επανεκκίνησης της αεροπορίας στην Ελλάδα ως διοικητής της ΕΤΕ. Ο θείος του Κωστόπουλου, Σταύρος είναι αυτός που ξαναβάζει την Εθνική στην αεροπορία. Και ο Ηλιάσκος, που συγχωνεύει την ΕΤΕ με την Τράπεζα Αθηνών, ως διοικητής της δεύτερης, είναι αυτός που στη συνέχεια ωθεί τις εξελίξεις.

Η επανεκκίνηση της αεροπορίας επιχειρήθηκε μέσα στα ερείπια και τις τρομακτικές κοινωνικές ανισότητες που άφησε πίσω της η Κατοχή. Τονώθηκε με την Αμερικανική οικονομική παρέμβαση που ωστόσο ποτέ δεν κατάφερε να φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ενώ συνεχίστηκε μεταπολεμικά και έκανε απότομη προσγείωση με τις κυβερνήσεις του Κέντρου, οι οποίες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μία τεράστια περικοπή της Αμερικανικής βοήθειας.

Ήταν μία αναστάτωση, τέτοιου βαθμού, που προκάλεσε το πρώτο σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθεροποίησης της εποχής, το οποίο ξεκίνησε να εφαρμόζεται από τον Βενιζέλο και υλοποιήθηκε με αρκετή επιτυχία από τον Καρτάλη επί κυβέρνησης Πλαστήρα – ήταν με σημερινούς όρους το πρώτο «μνημόνιο» της εποχής.

Το τελευταίο στάδιο του προγράμματος αυτού, που είχε τις ευλογίες της Ουάσιγκτον, ολοκληρώθηκε από την κυβέρνηση του Συναγερμού, η οποία υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας προχώρησε στην υποτίμηση της δραχμής κατά 50% και έθεσε ουσιαστικά τις βάσεις της επανεκκίνησης της οικονομίας.

Αυτή ήρθε παράλληλα με μία άλλη τεράστια αναστάτωση στον τραπεζικό τομέα της χώρας που προκλήθηκε από τη συγχώνευση της ΕΤΕ και της Τράπεζας Αθηνών, που δημιούργησε ουσιαστικά ένα οιονεί μονοπώλιο και προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις, μεταξύ άλλων την μεγαλύτερη τραπεζική απεργία όλων των εποχών και μας χάρισε ένα ολόκληρο βιβλίο του Κωστόπουλου που τεκμηρίωνε το πόσο λάθος απόφαση ήταν.

Δείτε πως όλα έρχονται και συνδέονται.