Ν. Χριστοδουλακης, Το Τιμημα του Εμφυλιου

                

Τον Νίκο Χριστοδουλάκη τον συμπαθώ για μια σειρά από λόγους. Ως υπουργός Οικονομικών είχε βγάλει στη σέντρα του Eurogroup τους Γάλλους και τους Γερμανούς για παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων του κοινού νομίσματος - κάτι πρωτοφανές για την εποχή.

Ποτέ δεν βγήκε από το προφίλ του τεχνοκράτη οικονομολόγου, αλλά και ουδέποτε απεμπόλησε την πολιτική του αφετηρία - πάντα θα είναι ένας "απόγονος" του Καρτάλη και του Κέντρου.

Στο "Το Τίμημα του Εμφυλίου - Συγκρούσεις και κατάρρευση στην Ελλάδα 1946-1949" ο Χριστοδουλάκης μέσα από δύο προσεγγίσεις (λογιστική και συγκριτική), υποστηρίζει ότι η επίπτωση του εμφυλίου πολέμου στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χωρας έφτανε από το 92% έως και το 125% του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Και ήταν βασικός λόγος για την μεγάλη καθυστέρηση που σημείωσε η Ελλάδα σε σχέση με τη δυτική Ευρώπη.

Ακολουθώντας ένα μείγμα πολιτικής εξιστόρησης και οικονομικής ανάλυσης, ο ΝΧ εισάγει τον αναγνώστη στις συνθήκες του Εμφυλίου και στην καταστροφή που αυτός έφερε. Και υπογραμμίζει τις χαμένες ευκαιρίες για ομαλοποίηση της οικονομίας η οποία υπονομεύθηκε από τα πολιτικά πάθη.

Σε αντίθεση με τους πολιτικούς αφορισμούς, ο ΝΧ θεωρεί ότι ήταν η χρόνια οικονομική υστέρηση της χώρας ο παράγοντας που εξέθρεψε τις συγκρούσεις της εποχής.

Και οι οποίες οδήγησαν στην απώλεια της ευκαιρίας που γνώρισε μεταπολεμικά η Ευρώπη, καθώς ο Εμφύλιος προκάλεσε ανυπολόγιστες συνέπειες σε ανθρώπινο, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.

Το βιβλίο λειτουργεί ως μια εισαγωγή στον Εμφύλιο - ένα θέμα που νομίζουμε ότι ξέρουμε, αλλά αποδεικνύεται τρομερά περίπλοκο - και αναπόφευκτα τελειώνοντας το καταλαβαίνεις πόσο σημαντικό είναι να ζυγιάζεις και να μετράς δύο φορές τα λόγια σου.