ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

 

Οι άνθρωποι που έχουν διττή υπόσταση είναι δυσεύρετοι. Και συχνότατα χαρισματικοί.

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ήταν ο ορισμός αυτής της περίπτωσης, τη ζωή του οποίου περιγράφει γλαφυρά ο Μελέτης Μελετόπουλος στο βιβλίο του "Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο πολιτικός, ο διανοούμενος και η εποχή του" από τις εκδόσεις Καπον.

Επρόκειτο για τον άνθρωπο που εισήγαγε την κοινωνιολογία στην Ελλάδα, έναν φιλόσοφο, ποιητή και πολιτικό - μετά βεβαιότητας τον πιο μορφωμένο πολιτικό του 20ου αιώνα, κι ένα τέρας μόρφωσης εν γένει. Οι συγκρίσεις με το σήμερα είναι θλιβερές.

Ο Κανελλοπουλος είναι ένα εκκρεμές. Ξεκινά με αφετηρία τη στενή συγγένεια του με τον Γούναρη. Η επιστήμη του τον στέλνει στο αντιμοναρχικό στρατόπεδο. Απολύεται από το πανεπιστήμιο επειδή δεν ορκίζεται πίστη στο στέμμα. Ο Μεταξάς τον εξορίζει.

Χωρίς πρόσβαση σε βιβλιογραφία και από μνήμης, γράφει την μνημειώδη Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος. Στον πόλεμο υπηρετεί ως απλός στρατιώτης. Στη Μέση Ανατολή αναλαμβάνει υπουργός Άμυνας, οργανώνει τον στρατό και τον ρίχνει στη μάχη. Ο εμφύλιος τον στέλνει στην αντικομμουνιστικη Δεξιά από την οποία δεν μετακινείται μέχρι τη χούντα.

Γράφει χωρίς αύριο εν μέσω υπουργικών θητειών, της αρχηγίας της ΕΡΕ και προεκλογικών εξορμήσεων. Στη χούντα υπερασπίζεται στα δικαστήρια κάθε διωκώμενο. Στο πολυτεχνείο προσπαθεί ανεπιτυχώς να προστατέψει τους φοιτητές.

Η Μεταπολίτευση φέρνει το εκκρεμές του πίσω στην εποχή της νιότης του. Παραμένει ανεξάρτητος, ασκητικός και ζητεί συγγνώμη για τα λάθη του - ήταν ο μόνος της γενιάς του που θα τα παραδεχόταν ανοιχτά.

Πέθανε αφήνοντας πίσω του τεράστιο έργο. Και μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση: την μορφωτική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου, ένα στοιχείο που θεωρούσε ως τη μόνη προτεραιότητα που θα έπρεπε να μας απασχολεί πραγματικά.