Η Παγκόσμια Τράπεζα τρομοκρατεί με τις προβλέψεις για τις συντάξεις
Εκθεση αποκαλύπτει ότι οι αναλύσεις για τη γήρανση του πληθυσμού και για τα ασφαλιστικά συστήματα ήταν ευφάνταστο κατασκεύασμα
O ταν η Παγκόσμια Τράπεζα λάνσαρε την ιδέα ότι «γερνάμε» και ότι τα ασφαλιστικά μας συστήματα θα διαλυθούν αν δεν λάβουμε «μέτρα», ακόμη και το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ ήταν για ένα πρώτο διάστημα πιο προσεκτικοί γενικά στη διατύπωση τέτοιων προβλέψεων. Βέβαια τώρα που η ιδέα αυτή έχει γίνει κοινός τόπος, οι κλασικές και κάποτε πρωτοπόρες αναλύσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπως η μελέτη του 1994-95 «World Ρopulation Ρrojections», έχουν βρει πλειάδα μιμητών, έτοιμων να παπαγαλίσουν τα τρομερά προβλήματα που απειλούν τα ασφαλιστικά μας συστήματα.
Η ίδια η Παγκόσμια Τράπεζα, όμως, από όπου όλα ξεκίνησαν, δεν φαίνεται να μπορεί πλέον να στηρίξει την ιδέα της. Το πόρισμα της επιτροπής για την αξιολόγηση του ερευνητικού έργου της μάλλον μοιάζει καταπέλτης, ιδιαίτερα στο ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης. Η «Αποτίμηση της Ερευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας,1998-2005» έχει πολλές «κριτικές» να απευθύνει στο ερευνητικό αυτό έργο, ιδιαίτερα το γεγονός ότι περισσότερο ήταν για «προσηλυτισμό» στις πολιτικές της ιδέες, και μάλιστα χωρίς μέτρο, «χωρίς να χρησιμοποιεί ισορροπημένα τα εμπειρικά στοιχεία» και «αγνοώντας τις έρευνες που δεν στήριζαν» τις απόψεις της.
Το κύριο παράδειγμα που δίνεται είναι ακριβώς η έρευνα για τα ασφαλιστικά συστήματα, στα οποία «χάθηκε η ισορροπία χάριν της υποστήριξης» των πολιτικών απόψεων της τράπεζας. Ακόμη, η ηγεσία της τράπεζας εγκαλείται γιατί «επιλεκτικά παραπέμπει σε σχετικά νέες και αδόκιμες έρευνες ως στήριγμα των προτιμώμενων πολιτικών της». Και η χρήση τέτοιων «ευάλωτων ερευνών» πλήττει την αξιοπιστία της. Ακόμη χειρότερα, η αξιολόγηση διαπιστώνει ότι «υπάρχει μεγάλη πίεση στους ερευνητές για να αποδείξουν την ορθότητα της πολιτικής,πράγμα που οδηγεί συχνά σε συμπεράσματα που δεν στηρίζονται από τα στοιχεία».
Αν αυτά είναι τα γενικά συμπεράσματα, τα ειδικά είναι ακόμη πιο σκληρά. Ο Πίτερ Ντάιαμοντ από το ΜΙΤ, ο οποίος εισηγήθηκε την αξιολόγηση των ερευνών για την ασφάλιση, δεν αρκείται μόνο στο να περιγράψει τον «σχεδόν θρησκευτικό πόλεμο» της Παγκόσμιας Τράπεζας υπέρ του κεφαλαιοποιητικού συστήματος (των ιδιωτικών ταμείων). Γιατί η μία πλευρά είναι ότι ο «υπερτονισμός της αξίας των ιδιωτικών ασφαλιστικών ταμείων» απλώς «δεν εξυπηρετεί τον κεντρικό ρόλο της τράπεζας στην κατανόηση της αναπτυξιακής πολιτικής». Η άλλη είναι ακόμη πιο αμείλικτη, γιατί στην ουσία διαπιστώνει ότι αυτές οι πολιτικές απόψεις της τράπεζας την οδήγησαν στο να παρουσιάσει έρευνες γεμάτες λάθη: «Στην πραγματικότητα επαναλαμβανόμενα αναλυτικά λάθη συνδέονταν με τον υπερτονισμό των δεδομένων εκ των προτέρων απόψεων της τράπεζας». Και τα «λάθη» αυτά στην «ανάλυση» στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας δεν είναι οποιαδήποτε: είναι λάθη «που θα μπορούσε να καταλάβει εύκολα ο οποιοσδήποτε πρωτοετής φοιτητής Οικονομικών».
Είναι αλήθεια ότι μια σειρά μελετητές είχαν από την αρχή εξηγήσει πως «η καταστροφή της δημόσιας ασφάλισης που μας απειλεί εξαιτίας της γήρανσης των πληθυσμών» είναι ένα αρκετά ευφάνταστο κατασκεύασμα. Ενα παράδειγμα είναι οι εισηγητές για τα ασφαλιστικά συστήματα στη Γαλλία Ζ. Μ. Σαρπέν και στη Βρετανία λόρδος Ιτον, οι οποίοι έγραφαν το 1999 στην Εκθεση της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη του ΟΗΕ ότι «δεν υπάρχει καμία ανάγκη να φοβερίζουμε τους σημερινούς εργαζομένους με ιστορίες για το κατά πόσο θα τα καταφέρουν όταν γεράσουν» και ότι «η δημογραφική “ωρολογιακή βόμβα” ή τα ερωτήματα “κατά πόσο μπορούμε να τα καταφέρουμε καθώς γερνούμε” υπερδραματοποιούν το θέμα». Η αξιολόγηση των ερευνών της Παγκόσμιας Τράπεζας το ίδιο υπονοεί- με καθυστέρηση. Και χωρίς και πολύς κόσμος να λάβει αναγκαστικά γνώση της αυτοκριτικής αυτής, που σημειώνουμε ότι δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2007!
Τ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ
Copyright © ΤΟ ΒΗΜΑ - Ημερομηνία δημοσίευσης 19/10/2007
O ταν η Παγκόσμια Τράπεζα λάνσαρε την ιδέα ότι «γερνάμε» και ότι τα ασφαλιστικά μας συστήματα θα διαλυθούν αν δεν λάβουμε «μέτρα», ακόμη και το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ ήταν για ένα πρώτο διάστημα πιο προσεκτικοί γενικά στη διατύπωση τέτοιων προβλέψεων. Βέβαια τώρα που η ιδέα αυτή έχει γίνει κοινός τόπος, οι κλασικές και κάποτε πρωτοπόρες αναλύσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπως η μελέτη του 1994-95 «World Ρopulation Ρrojections», έχουν βρει πλειάδα μιμητών, έτοιμων να παπαγαλίσουν τα τρομερά προβλήματα που απειλούν τα ασφαλιστικά μας συστήματα.
Η ίδια η Παγκόσμια Τράπεζα, όμως, από όπου όλα ξεκίνησαν, δεν φαίνεται να μπορεί πλέον να στηρίξει την ιδέα της. Το πόρισμα της επιτροπής για την αξιολόγηση του ερευνητικού έργου της μάλλον μοιάζει καταπέλτης, ιδιαίτερα στο ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης. Η «Αποτίμηση της Ερευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας,1998-2005» έχει πολλές «κριτικές» να απευθύνει στο ερευνητικό αυτό έργο, ιδιαίτερα το γεγονός ότι περισσότερο ήταν για «προσηλυτισμό» στις πολιτικές της ιδέες, και μάλιστα χωρίς μέτρο, «χωρίς να χρησιμοποιεί ισορροπημένα τα εμπειρικά στοιχεία» και «αγνοώντας τις έρευνες που δεν στήριζαν» τις απόψεις της.
Το κύριο παράδειγμα που δίνεται είναι ακριβώς η έρευνα για τα ασφαλιστικά συστήματα, στα οποία «χάθηκε η ισορροπία χάριν της υποστήριξης» των πολιτικών απόψεων της τράπεζας. Ακόμη, η ηγεσία της τράπεζας εγκαλείται γιατί «επιλεκτικά παραπέμπει σε σχετικά νέες και αδόκιμες έρευνες ως στήριγμα των προτιμώμενων πολιτικών της». Και η χρήση τέτοιων «ευάλωτων ερευνών» πλήττει την αξιοπιστία της. Ακόμη χειρότερα, η αξιολόγηση διαπιστώνει ότι «υπάρχει μεγάλη πίεση στους ερευνητές για να αποδείξουν την ορθότητα της πολιτικής,πράγμα που οδηγεί συχνά σε συμπεράσματα που δεν στηρίζονται από τα στοιχεία».
Αν αυτά είναι τα γενικά συμπεράσματα, τα ειδικά είναι ακόμη πιο σκληρά. Ο Πίτερ Ντάιαμοντ από το ΜΙΤ, ο οποίος εισηγήθηκε την αξιολόγηση των ερευνών για την ασφάλιση, δεν αρκείται μόνο στο να περιγράψει τον «σχεδόν θρησκευτικό πόλεμο» της Παγκόσμιας Τράπεζας υπέρ του κεφαλαιοποιητικού συστήματος (των ιδιωτικών ταμείων). Γιατί η μία πλευρά είναι ότι ο «υπερτονισμός της αξίας των ιδιωτικών ασφαλιστικών ταμείων» απλώς «δεν εξυπηρετεί τον κεντρικό ρόλο της τράπεζας στην κατανόηση της αναπτυξιακής πολιτικής». Η άλλη είναι ακόμη πιο αμείλικτη, γιατί στην ουσία διαπιστώνει ότι αυτές οι πολιτικές απόψεις της τράπεζας την οδήγησαν στο να παρουσιάσει έρευνες γεμάτες λάθη: «Στην πραγματικότητα επαναλαμβανόμενα αναλυτικά λάθη συνδέονταν με τον υπερτονισμό των δεδομένων εκ των προτέρων απόψεων της τράπεζας». Και τα «λάθη» αυτά στην «ανάλυση» στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας δεν είναι οποιαδήποτε: είναι λάθη «που θα μπορούσε να καταλάβει εύκολα ο οποιοσδήποτε πρωτοετής φοιτητής Οικονομικών».
Είναι αλήθεια ότι μια σειρά μελετητές είχαν από την αρχή εξηγήσει πως «η καταστροφή της δημόσιας ασφάλισης που μας απειλεί εξαιτίας της γήρανσης των πληθυσμών» είναι ένα αρκετά ευφάνταστο κατασκεύασμα. Ενα παράδειγμα είναι οι εισηγητές για τα ασφαλιστικά συστήματα στη Γαλλία Ζ. Μ. Σαρπέν και στη Βρετανία λόρδος Ιτον, οι οποίοι έγραφαν το 1999 στην Εκθεση της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη του ΟΗΕ ότι «δεν υπάρχει καμία ανάγκη να φοβερίζουμε τους σημερινούς εργαζομένους με ιστορίες για το κατά πόσο θα τα καταφέρουν όταν γεράσουν» και ότι «η δημογραφική “ωρολογιακή βόμβα” ή τα ερωτήματα “κατά πόσο μπορούμε να τα καταφέρουμε καθώς γερνούμε” υπερδραματοποιούν το θέμα». Η αξιολόγηση των ερευνών της Παγκόσμιας Τράπεζας το ίδιο υπονοεί- με καθυστέρηση. Και χωρίς και πολύς κόσμος να λάβει αναγκαστικά γνώση της αυτοκριτικής αυτής, που σημειώνουμε ότι δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2007!
Τ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ
Copyright © ΤΟ ΒΗΜΑ - Ημερομηνία δημοσίευσης 19/10/2007
Σχόλια