ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ

Μάρτιος 2010, η εποχή του «Τιτανικού» - προ των πυλών Καστελόριζο,  πρώτο Μνημόνιο και το σοκ της χρεοκοπίας. Το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 8% από την εποχή της Lehman. Η ανεργία αυξάνεται– «καβαλάει» το 11% και ακόμη δεν έχει επιστρέψει εκεί. Το 2010 είναι η τελευταία καλή χρονιά για το εμπόριο και την οικοδομή. Γεννιέται το «δεν πληρώνω» τράπεζες, διόδια, δημόσιο.   

Νέος τότε ρεπόρτερ βρίσκω θέματα στα εργατικά κέντρα της επαρχίας, τα οποία ζουν την κρίση ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2008. Η οσμή της παρακμής ενεργοποιεί αντανακλαστικά επιβίωσης: κοινωνικά παντοπωλεία, δίκτυα και δομές έρχονται να υποστηρίξουν τα θύματα της κρίσης. 

Ταξίδι στην επαρχία. Η Βέροια – πρώτη ίσως στην Ελλάδα – με ενέργειες της τότε δημάρχου Ουσουλτζόγλου δημιουργεί κοινωνικό δίκτυο, το οποίο με εντυπωσιάζει. Όταν υπάρχει η βούληση, ακόμη και η δυσκίνητη γραφειοκρατική διοίκηση μπορεί να κάνει τη διαφορά - οι κυρίες πάνω αριστερά εξασφάλιζαν τα προς το ζην από το κοινωνικό παντοπωλείο της πόλης και δέχθηκαν να ποζάρουν στον φακό μου.   

Συνέχεια του ταξιδιού στην Νάουσα: το ελληνικό Ντιτρόιτ. Όπως η αμερικανική πόλη οδηγήθηκε σε συλλογική παρακμή από την κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας, έτσι και η Νάουσα απονευρώθηκε από την κρίση της κλωστοϋφαντουργίας. Οι άνθρωποι που απογείωσαν την ελληνική παραγωγή, είναι πια χρόνια άνεργοι και διηγούνται συγκλονιστικές ιστορίες (έξι φωτό στα δεξιά). Έφυγα από τη Νάουσα με σφιγμένο στομάχι, χωρίς καμία απάντηση για το αύριο των ανθρώπων αυτών. 

Επόμενος σταθμός οι Σέρρες – άλλοτε μία από τις πλουσιότερες πόλεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με υποδέχονται στο εργατικό κέντρο δύο άνεργοι: ένας εργοδηγός και ένας οικοδόμος και μοιράζονται μαζί μου πικρές ιστορίες (φωτό κάτω δεξιά). 

Το οδοιπορικό κλείνει στον πολύπαθο Πειραιά, όπου ο τότε νομάρχης Μίχας δημιουργεί δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης για τους πλέον ευπαθείς: τους αστέγους της Αθήνας (φωτογραφημένοι πλάτη, κάτω αριστερά). Κάποτε ήταν όλοι μισθωτοί, με τα σπίτια και την οικογένειά τους. Οι καραμπόλες της ζωής τους έστειλαν όμως στον δρόμο. 

Δώδεκα χρόνια, 4 κρίσεις (οικονομική, υγειονομική, πληθωριστική και ενεργειακή) και μία τεχνολογική επανάσταση αργότερα, αναρωτιέμαι τι απέγιναν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Και τι μπορούν να περιμένουν για το αύριο; 

Προσπαθώντας να δω τη μεγάλη εικόνα και πιθανές διεξόδους, αλλά και να μαντέψω πως θα μας πραγματευτεί ο ιστορικός στο μέλλον, νοιώθω το ίδιο συναίσθημα που είχα, φεύγοντας από τη Νάουσα με σφιγμένο το στομάχι: Αμφιβάλλω εάν έχουμε ακόμα τις απαντήσεις.