ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Πριν από δύο χρόνια, τέτοιες μέρες ζήσαμε όλοι μία πρωτοφανή εμπειρία: την καραντίνα, η οποία σηματοδότησε την έναρξη της πανδημίας στην Ελλάδα.

Έκτοτε ζήσαμε μία μικρή αιωνιότητα: Ημέρες ανυπόφορου εγκλεισμού, κλειστά σχολεία και καταστήματα, απώλεια της παλιάς μας κοινωνικής ζωής, αναστολές συμβάσεων, τηλεργασία με τα παιδιά στο σπίτι.

Επρόκειτο για φαινόμενα που οδήγησαν σε μία τεράστια οικονομική κινητοποίηση από το κράτος (το οποίο ξεπέρασε τα δημοσιονομικά του όρια), σε προσωπικά αδιέξοδα για χιλιάδες συμπολίτες μας, αλλά και σε μία άνευ προηγουμένου δοκιμασία για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Με τον πόλεμο της Ουκρανίας να έχει αλλάξει εντελώς την ατζέντα σε όλη την Ευρώπη, και τους εμβολιασμούς να έχουν εφαρμοστεί μαζικά, η πανδημία μπαίνει – μέχρι νεωτέρας – σε δεύτερη μοίρα.

Όμως, οι επιπτώσεις της είναι σοβαρές.

Προτού ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος, ο πληθωρισμός γινόταν όλο και πιο ισχυρός, λόγω της διατάραξης της ομαλότητας στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα και της αύξησης της κόστους παραγωγής ενέργειας, που πλέον οδηγεί τις πληθωριστικές εξελίξεις, χωρίς σημάδια αναχαίτισής του στον ορίζοντα.

Και, μάλιστα, σήμερα φέρνει νοικοκυριά και επιχειρήσεις αντιμέτωπα με μία τεράστια οικονομική δοκιμασία, η υπέρβαση της οποίας δεν είναι ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη.

Επίσης, το ανθρώπινο τίμημα της πανδημίας είναι τεράστιο. Εάν πιστέψουμε τον ΕΟΔΥ, έχει χαθεί μία πόλη της τάξης της Κέρκυρας, της Χίου ή της Μυτιλήνης – σχεδόν 27.000 άνθρωποι «έφυγαν» από covid. Είναι συγκλονιστικό, αλλά κάθε μέρα συνεχίζουν να πεθαίνουν συμπολίτες μας, χωρίς πλέον αυτό να μας εντυπωσιάζει.

Μάλιστα, grosso modo – και μέχρι πιο επίκαιρα στοιχεία να το τεκμηριώσουν – φαίνεται ότι ο Covid βρίσκεται πίσω από το 10% των θανάτων που σημειώθηκαν στη χώρα μας την τελευταία διετία και, μάλιστα, φαίνεται ότι οι τελευταίοι έχουν αυξηθεί εν γένει.

Μία προσωπική υπόθεση είναι ότι η ιεράρχηση της αντιμετώπισης της πανδημίας υψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων του συστήματος Υγείας, προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στο ΕΣΥ οι οποίες οδήγησαν στην παροχή λιγότερων και χειρότερων υπηρεσιών προς ασθενείς που αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας. Θεωρώ ότι η επιστημονική κοινότητα σύντομα θα τεκμηριώσει την προσέγγιση αυτή – εάν δεν το έχει ήδη κάνει.

Η σχετικοποίηση της ανθρώπινης ζωής είναι, όμως, ίσως η χειρότερη κληρονομία που θα μας αφήσει αυτή η εποχή. Οι θάνατοι από τον Covid είναι απλά “business as usual”...

Οι στατιστικοί δείκτες σιγά – σιγά αρχίζουν να σκιαγραφούν το αποτύπωμα της πανδημίας στην Ελλάδα, η οποία αποκτά ξανά τα χαρακτηριστικά του «Ιανού» που διέθετε την δεκαετία του 2000: Τόνωση της οικονομίας, νέες επενδύσεις και μείωση της ανεργίας, αλλά με παράπλευρες απώλειες στο εμπορικό ισοζύγιο, το ισοζύγιο πληρωμών και τον κρατικό προϋπολογισμό, που ναρκοθετούν την αναπτυξιακή προσπάθεια.

Ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι και η μείωση του αριθμού των συνταξιούχων, που αποτελεί «ουρά» μίας σταθερά μειωτικής τάση των τελευταίων δέκα ετών – λείπει ωστόσο από τη συζήτηση το πόσες συντάξεις εκκρεμούν ακόμη να βγουν ώστε να έχουμε μία καλύτερη εικόνα του ασφαλιστικού ισοζυγίου.

Ακόμη, βλέπουμε και διάφορες νίκες, όπως στο μέτωπο της ψηφιακής μετάβασης, που σιγά – σιγά πράγματι τεκμηριώνουν ότι η πανδημία έχει λειτουργήσει ως επιταχυντής για την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών.

Τους επόμενους μήνες, όταν νέα στατιστικά στοιχεία θα συμπληρώσουν τα κομμάτια του παζλ που λείπουν, θα μπορούμε να βγάλουμε και πιο ασφαλή συμπεράσματα.