Για τη διαφημιση στο μετρο

Μια φορά πριν από χρόνια που έψαχνα έναν σεσημασμενο απατεώνα και γινόμουν ενοχλητικός, αυτός καλούσε στο εμπορικό του πρώην ΔΟΛ και πρότεινε να βάλει διαφήμιση κόστους 200 χιλιάδων ευρώ για να τον αφήσουμε ήσυχο.

Προς τιμήν του ο οργανισμός με στήριξε - απέρριψε τη διαφημιστική πρόταση σε εποχές δύσκολες - και αποκαλύψαμε την απάτη. Αλλά μέσα θα αντάλλαζαν τα λεφτά με σιωπή. 

Κάθε οργανισμός, ειδικά δε αυτοί που διαχειριζονται πόρους δημοσίου συμφέροντος - πχ φάσμα, αεροδρόμια, σταθμούς - έχει κάθε δικαίωμα να κόψει μια διαφήμιση η οποία θεωρεί ότι δεν συμφωνεί με τις αρχές του. Και συχνά ακόμη και ανταγωνιστές επιχειρούν να κόψουν ο ένας τη διαφήμιση του άλλου αν αντιληφθούν ότι κάτι δεν πάει καλά. 

Προφανώς, κανείς δεν απαγορεύει σε κανέναν να έχει και να μεταφέρει την άποψή του. Η διαφήμιση είναι όμως μια άλλη συζήτηση. 

Όσοι αγαπούν την οπτική επικοινωνία και την ιστορία της, γνωρίζουν πολύ καλά ότι συχνά οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στη διαφήμιση και την προπαγάνδα μπορεί να γίνουν θολές.

Αν αύριο το πρωί το μετρό γέμιζε με Ναζιστικές, φασιστικές ή δικτατορικές αφίσες πρόσωπολατρείας δεν θα τις κατεβάζαμε γιατί θα παραβιάζαμε την ελευθερία της έκφρασης;

Αν αναρτούνταν αφίσες κατά των Εβραίων, αφίσες με τον Χότζα και τον Τσαουσέσκου ή τον Στάλιν ή τον Μουσολίνι με τις φασιστικές νεολαίες, θα τις κρατούσαμε;

Αν γέμιζαν το μετρό με αφίσες που παρουσιάζουν σφαγές - σαν της Σμύρνης - ως νίκες, τι θα κάναμε;

Αν όλη η Μεταξική προπαγάνδα ξανάβρισκε τη θέση της στον δημόσιο χώρο, θα το ανεχόμασταν;

Αν η οπισθοδρόμηση οργανωθεί και συγκεντρώσει εκατ. για διαφήμιση θα πρέπει να την ακούσουμε;

Αν ένας επίδοξος κατακτητής έριχνε εκατ. σε χάρτινη και ψηφιακή διαφήμιση για να προκαλέσει ψυχολογική παράλυση, αυτή θα έπρεπε να παίξει;

Ή για να το αντιστρέψω, θα ένοιωθε κανείς πολιτισμένος άνθρωπος καλά εάν γέμιζαν το μετρό με κανιβαλισμένες αγιογραφίες - πιστεύει ή όχι;

Η δημόσια επικοινωνία ωριμάζει και αλλάζει, ακολουθώντας την κοινωνική εξέλιξη. Αλλά πάντα ο κοινός νους και ο στοιχειώδης σεβασμός αποτελούν τον ελάχιστο κοινό παρανομαστή.

Η ακραία άποψη είναι πάντα καλοδεχούμενη. Η εργαλείοποίησή της όμως με τη μορφή εμπορικής επικοινωνίας επικίνδυνη.