Αυτές είναι ειδήσεις!

http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7303536.stm

Τουρκική μειονότητα πιέζει για ελευθερίες

Εκατοντάδες πιστοί έχουν κατακλύσει το ναό. Ο ιερέας κάνει αργά βήματα μπροστά τους και μιλά στο μικρόφωνο, θυμίζοντας περισσότερο Ευαγγελικό ιερέα, παρά Ιμάμη. Ο κόσμος κάθεται οκλαδόν στο πάτωμα και επικροτεί τα λόγια του.

Συχνά, κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας λειτουργίας, ένας μουσικός παίζει σάζι και τραγουδά. Η εικόνα απέχει παρασσάγγας από την παραδοσιακή προσευχή των Μουσουλμάνων.

Το ποίμνιο είναι Αλεβήδες, ένα ανορθόδοξο, ελευθεριάζον παρακλάδι του Ισλαμ. Εκτιμάται ότι σχεδόν ένας στους πέντε Τούρκους ακολουθεί αυτή τη δοξασία, αν και επίσημη καταγραφή δεν υπάρχει. Όμως, σε μία χώρα όπου οι περισσότεροι είναι Σουνίτες, πολλοί Αλεβήδες παραπονιούνται ότι αισθάνονται πολίτες β' κατηγορίας.

"Θέλουμε αναγνώριση και νομικό καθεστώς για τα τεμένη μας" λέει ο Καμίλ Αϊκανάτ, επικεφαλής της Αλλεβηδικής κοινότητας των Οκμεϊδανί της Πόλης. "Αντ' αυτού, το κράτος χτίζει Σουνιτικά τεμένη σε Αλεβηδικά χωριά και διδάσκει το Σουνιτικό Ισλάμ στα σχολεία μας. Τα παιδιά μας έχουν φάει και ξύλο, γιατί δεν έκαναν νηστεία μαζί με τους Σουνίτες" λέει.

Παρατεταμένη προκατάλυψη

Η Τουρκία είναι μία εκκοσμικευμένη δημοκρατία, χωρίς επίσημη θρησκεία. Όμως, οι αριθμοί που έλαβε το BBC από τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων δείχνουν ότι η Πολιτεία ξοδεύει 1,5 δις δολλάρια ετησίως από τα χρήματα των φορολογουμένων, επιχορηγώντας 85.000 Σουνιτικά τεμένη και πληρώνοντας τους μισθούς των Ιμάμηδών τους.

Εν αντιθέσει με όλα αυτά, τα Αλεβηδικά τεμένη - ή Τζεμεβί- καταγράφονται μόνο ως πολιτιστικά κέντρα και χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από δωρεές ιδιωτών.

"Ιστορικά, οι Σουνίτες ανέκαθεν είχαν τη διοίκηση εδώ και πίστευαν ότι οι Αλεβήδες ακολουθούσαν μία αλλοιωμένη μορφή του Ισλάμ. Πίστευαν ότι θα κλείναμε τα φώτα στα τεμένη μας και θα κάναμε όργια" αναφέρει ο Αλί Κενάνογλου, ένας Αλεβής από την Πόλη.

Σημειώνει ότι η αστικοποίηση βοήθησε στο να επικρατήσει μεγαλύτερη κατανόηση μεταξύ των δύο κοινοτήτων, όμως είναι δύσκολο να εξαλειφθούν προκαταλήψεις αιώνων.

Οι Αλεβήδες επισημαίνουν ότι ένα μείζον ζήτημα που αντιμετωπίζουν είναι η εκπαίδευση.

Στην Τουρκία, τα παιδιά των Χριστιανών αυτομάτως εξαιρούνται από τα υποχρεωτικά μαθήματα θρησκευτικών. Όμως, ως Αλεβής, ο Αλί έπρεπε να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για να διεκδικήσει το δικαίωμά του να εξαιρεθεί ο γιος του από το μάθημα.

"Αυτά τα βιβλία δείχνουν σε ένα παιδί πως να είναι καλός Σουνίτης" παραπονιέται ο Αλί, ξεφυλλίζοντας το αναγνωστικό του παιδιού του που δείχνει ένα πιτσιρίκι να παίρνει την κατάλληλη στάση για προσευχή. "Δείχνουν στα παιδιά πως να κάνουν το Ναμάζ, ενώ πρέπει να αποστηθίζουν προσευχές στα Αραβικά. Όμως, οι Αλεβήδες δεν προσεύχονται έτσι. Εδώ, δεν υπάρχει η κατάλληλη διδασκαλία για την πίστη μας" σημειώνει ο Αλί.

Μετά από πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα σχολικά βιβλία αναθεωρήθηκαν προσφάτως, όμως παραμένει Σουνιτόκεντρικά σε μεγάλο βαθμό. Γενικότερα, στις τάξεις διδάσκουν Σουνίτες απόφοιτοι θρησκευτικών σχολών.

Πέρυσι, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απεφάνθη στο να απαλλαγεί ένας νεαρός Αλεβής από το μάθημα των θρησκευτικών. Όμως, προς απογοήτευση των Αλεβήδων γονέων, αυτή η απόφαση δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί ακόμη στα Τουρκικά σχολεία.

Οι ανησυχίες της Ευρώπης

Βέβαια, υπάρχουν κάποια σημάδια αλλαγής. Νωρίτερα φέτος, ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δείπνησε με μέλη της κοινότητας των Αλεβήδων.

Μετά από χρόνια κρατικής εχθρότητας, πολλοί Αλεβήδες δεν παρέστησαν στη συνάντηση. Μάλιστα, μία ομάδα υποστήριξε ότι κάθε μέλος που συμμετείχε στη συνάντηση, θα χαρακτηριζόταν απόβλητος.

Η συνάντηση οργανώθηκε από ένας Αλεβή βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος ΑΚ, ο οποίος λέει ότι του έχει ανατεθεί να φέρνει στη Βουλή τα ζητήματα των Αλεβήδων.

"Ο πρωθυπουργός μας δέχτηκε με ευχαρίστηση την κοινότητα των Αλεβήδων και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Καμία άλλη κυβέρνηση δεν μπορούσε να το κάνει αυτό πριν" εξηγεί ο Ρεχά Τζαμούρογλου στους κήπους του Τουρκικού Κοινοβουλίου.

Εδώ και είκοσι χρόνια χαρακτηρίζει εαυτόν ως ακτιβιστή για τα δικαιώματα των Αλεβήδων. "Διακηρύξαμε ότι στην Τουρκία υπάρχουν Αλεβήδες, αυτοί οι Αλεβήδες αντιμετωπίζουν προβλήματα και αυτά τα προβλήματα πρέπει να λυθούν" πρόσθεσε.

Ο Ρεχά Τζαμούρογλου είπε ότι, τον Μάρτιο, θα συναντούσε τους επικεφαλής των Αλεβήδων για να συζητήσει τις καταγγελίες τους εις βάθος και θα τους συμβούλευε για πιθανές λύσεις. Το νομικό καθεστώς των Τζεμεβί, καθώς και ζητήματα σχετικά με την παιδεία θα τεθούν επί τάπητος.

Παρόλ'αυτά, ακόμη και αν πέρασαν τρεις εβδομάδες, αυτές οι συναντήσεις δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη.

Η θρησκευτική ισότητα και η πλήρης θρησκευτική ελευθερίας είναι θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οποία η Τουρκία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις προκειμένου να εισέλθει σε αυτήν.

Η Ε.Ε συχνά θίγει το ζήτημα της κατάστασης των Μουσουλμανικών, όπως και των μη Μουσουλμανικών μεινοτήτων, κάνοντας λόγο για "τις σοβαρές δυσκολίες" που αντιμετωπίζουν.

Η κυβέρνηση δείχνει πως καταλαβαίνει αυτές τις ανησυχίες, κίνηση που είδαν με καλό μάτι οι Βρυξέλλες.

Η μακρά εμπειρία των Αλεβήδων τους έχει κάνει μάλλον επιφυλακτικούς και πολλοί περιμένουν απτές αποδείξεις για τις προθέσεις της κυβέρνησης.

By Sarah Rainsford
BBC News, Istanbul.