20 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΕΥΡΩ

Καλή χρονιά! Σας παρουσιάζω το καθιερωμένο γράφημα της πρωτοχρονιάς, με αφορμή τα 20 χρόνια μας στο ευρώ – το κοινό μας νόμισμα. Θα το βρείτε παρακάτω στο τέλος του κειμένου, σε pdf.

Πιθανολογώ ότι ο ιστορικός στο μέλλον, βλέποντάς το, θα διαπιστώσει ότι πράγματι ζήσαμε σε «ενδιαφέροντες καιρούς».

Είκοσι χρόνια μετά την είσοδό μας στο ευρώ, ένα «πάρτι» πιστωτικής επέκτασης, τρία μνημόνια και μία πανδημία μετά, θα έλεγε κανείς ότι ολοκληρώνεται πια μία διαδικασία στρατηγικής αναδίπλωσης που μας οδηγεί ούτε λίγο ούτε πολύ στο ίδιο σημείο από το οποίο είχαμε ξεκινήσει 20 χρόνια πριν.

Πίσω από αυτούς τους αριθμούς, πολλοί θα δούμε τους εαυτούς μας, αλλά και μία εικοσαετή συλλογική πορεία από την αισιοδοξία, στην κατήφεια, και από την προσμονή για καλύτερες μέρες, στο άγνωστο της πανδημίας που βιώνουμε σήμερα.

Με όρους ιστορικού παραλληλισμού, βρισκόμαστε σε θέση αντίστοιχη με εκείνη που βρισκόταν η Ελλάδα λίγα χρόνια μετά τον Εμφύλιο πόλεμο, όταν πια είχε ανακτήσει τους προπολεμικούς δείκτες και ετοιμαζόταν για το μεγάλο άλμα. Που και μεγάλο ήταν και πρωτοφανές για τα μεγέθη της, αλλά υπήρξε τόσο άδικο όσο και ανολοκλήρωτο: δεν τους χωρούσε όλους.

Οι αριθμοί αυτοί που συγκέντρωσα, αποτυπώνουν έναν συνδυασμό από ζυμώσεις: Κοινωνική εξέλιξη, πρόοδο που συνυπάρχει με τη στασιμότητα, αλλά και ραγδαίες αλλαγές που θα ναρκοθετήσουν το μέλλον μας.

Το δημογραφικό και το ασφαλιστικό είναι δύο τέτοιοι αλληλένδετοι παράγοντες που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα εκραγούν στον επόμενο ιστορικό τόνο και για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να αποτελέσουν τον κοινό, μόνιμο και διαρκή «παρονομαστή» της ανάκαμψης μετά την πανδημία.

Με «αριθμητή» στο δαιδαλώδες αυτό κλάσμα, τη διόρθωση των διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας, η τόνωση της οποίας δυστυχώς αρχίζει να συνδέεται πάλι με τη διεύρυνση των «δίδυμων» ελλειμάτων, που με τη σειρά τους υπονομεύουν τα ίδια τα θεμέλιά της – αυτό ακριβώς που πάθαμε στα τέλη της δεκαετίας του 2000.

Ο φαύλος αυτός κύκλος πρέπει να κλείσει. Και να τον διαδεχθεί ένας ενάρετος κύκλος δίκαιης ανάπτυξης που θα συμπεριλάβει και τους συμπολίτες μας που έμειναν πίσω σε αυτό το εικοσαετές, γεμάτο φουρτούνες «ταξίδι». Αυτό είναι το ζητούμενο σήμερα. Αλλά και ο πήχης με τον οποίο θα μας κρίνει σκληρά ο ιστορικός στο μέλλον - και μαζί του, τα παιδιά μας.