ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ 2023

Γραμματοκιβώτιο εποχής στη Μόλιστα Ιωαννίνων. Γενάρης 2013. Προσωπικό αρχείο. 

Το καθιερωμένο infographic για τη νέα χρονιά – για να θυμηθούμε και τα παλιά.

Εάν γυρίσει κανείς το βλέμμα του μία δεκαετία πίσω, θα δει μία πορεία δια πυρός και σιδήρου που ούτε εύκολη ήταν ούτε και δίκαιη για όλους. Είχε ήρωες, λάθη και παραλείψεις, εμμονές, εξαρτήσεις και αποφάσεις που συνδυαστικά μας έφεραν εκεί που βρισκόμαστε σήμερα.

Η αναδίπλωση της Ελλάδας από το σοκ της χρεοκοπίας είναι μία ιστορία πάρα πολύ πρόσφατη για να την δούμε στις ευρύτερες διαστάσεις της και να μετρήσουμε τις επιπτώσεις της – τα γεγονότα είναι νωπά και μας λείπουν ακόμη πάρα πολλοί δείκτες και μελέτες.

Στην πραγματικότητα, οι εξελίξεις δεν μας περιμένουν να κάνουμε τον απολογισμό μας: Η μία κρίση διαδέχεται την άλλη, ανατρέποντας τα δεδομένα και τις παραδοχές μας. Συνεχίζουμε να ζούμε «σε ενδιαφέροντες καιρούς».

Όμως η αλλαγή γίνεται: Μία χώρα πιο ψηφιακή και πιο πράσινη. Που ακολουθεί τις περισσότερες διεθνείς εξελίξεις.

Αλλά και κουβαλάει όμως ακόμη αρκετά από τα συστατικά που την οδήγησαν στην χρεοκοπία, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε «ανάφλεξη» ανά πάσα στιγμή.

Και στιγματίζεται από την έλλειψη κοινωνικής συνοχής – εύκολο να τη λες στα χαρτιά και τις ανακοινώσεις, και δύσκολο να την εφαρμόζεις.

Η κοινωνική κινητικότητα, που χαρακτήριζε την Ελληνική κοινωνία στον 20ο αιώνα, έχει παύσει να λειτουργεί. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για την μετεκλογική εποχή.

Ανεξήγητος παραμένει για τον υπογράφοντα και ο ρόλος του τζόγου: Μέσα σε 4 χρόνια παίχτηκαν στα στοιχήματα όσα χρήματα περιμένουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και το επόμενο ΕΣΠΑ τα επόμενα έτη (οι ανυποψίαστοι όλο και θα έχετε ακούσει τη φράση «Κίνδυνος εθισμού και απώλειας περιουσίας, Γραμμή βοήθειας ΚΕΘΕΑ: 210 9237777. Παίξτε υπεύθυνα»).

Μία ακόμη πτυχή που ο ερευνητής του αύριο θα βρει ιδιαίτερα ελκυστική, είναι ο τρόπος με τον οποίο το επιχειρείν επιβίωσε της κρίσης, όντας αποκομμένο ουσιαστικά από τον τραπεζικό δανεισμό και έχοντας τις προοπτικές του ναρκοθετημένες από το βάρος του λεγόμενου “country risk”. Οι επιζήσασες ελληνικές επιχειρήσεις χρήζουν ιδιαίτερης μνείας.

Εν ολίγοις, μπαίνουμε σε ολοένα και πιο αχαρτογράφητα νερά- αυτά που αρκετοί εντός κι εκτός συνόρων αποκαλούν «βαθύ 21ο αιώνα»-, κουβαλώντας τις αμαρτίες του παρελθόντος, τα βάρη του σήμερα και τις προσδοκίες του αύριο.

Στον βαθμό που μπορούμε να επηρεάσουμε τα πράγματα, η αλλαγή και η προκοπή είναι στο χέρι μας.

Να έχουμε καλή χρονιά και καλά μυαλά.