Πιστοι στο Οθωμανικο μοντελο

 

Ένας λόγος, όπου στην Ελλάδα ουδείς πιστεύει στην πραγματικότητα τα περί ελευθερίας της αγοράς και ιδιωτικής οικονομίας, είναι - πιστεύω - η βαθιά συντεχνιακή παρακαταθήκη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας: με τα μοιρασμένα κουκιά, τα φιξ ποσοστά κέρδους, το ντάλαβέρι με το δοβλέτι.

Ένα οικονομικό σύστημα που διατήρησε ανθεκτικούς τους δεσμούς ανάμεσα στην αγορά και τον Σουλτάνο για αιώνες. Το οποίο, όμως, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση, τη μηδενική αξία της ανθρώπινης ζωής και την αγραμματοσύνη, κράτησε όλους τους λαούς της περιοχής στον μεσαίωνα.

Παρόλο που η ιστορία φρόντισε να στείλει τους σουλτάνους στο χρονοντούλαπό της, μια εσάνς από την παρακαταθήκη εκείνη επιβιώνει ακόμη στις συνήθεις πελατειακές και συναλλακτικές σχέσεις της πολιτικής. Με μάχες μάχη χαρακωμάτων δεκαετιών που άλλοτε έχουν βάση και άλλοτε όχι.

Έκπληκτος διάβασα αυτή τη δήλωση: «Η απόφαση της λειτουργίας της αγοράς με το click away αφορά μόνο το 15% των επιχειρήσεων που διατηρούν e-shops και θα είναι οι κερδισμένοι-χαμένοι αυτών των εορτών. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς οδηγεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην απόλυτη καταστροφή».

Είναι ανακοίνωση του εμπορικού συλλόγου της Θεσσαλονίκης, της πόλης που με γέννησε και με μεγάλωσε. Λείπω 15 χρόνια, ξέρω και βλέπω όμως τι παίζει. Είναι δύσκολα για τους μικρούς. Η πρόσβαση στις πιστώσεις είναι δύσκολη. Το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών λείπει. Απουσιάζουν οι Big spenders.

Αλλά από εκεί μέχρι το "εμείς δεν κάνουμε eshop" - που το αγοράζεις πια as a service με ένα μικρό μηνιάτικο- , η απόσταση είναι πελώρια και δείχνει σε ποιον γαλαξία ή παράλληλο σύμπαν ζούν οι φορείς που διαπραγματεύονται για λογαριασμό της κοινωνίας απέναντι στις κυβερνήσεις. Θηριώδης απόσταση από την πραγματικότητα.

Τέτοιες δηλώσεις ίσως να είχαν νόημα το 2000, το 2005 - άντε βαριά το 2010 (έτερος εμπορικός σύλλογος ζήτησε έκτακτη εισφορά για όσους επιβίωσαν και λίγο δούλεψαν μέσα στην πανδημία).  

Όταν το πιο ανταγωνιστικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας - με τη θάλασσα των μικρών και μικρομεσαίων τολμηρών που παίρνουν ρίσκο κάθε μέρα - θεσμικά μιλά πιο απαρχαιωμένα από την πιο παρωχημένη κλαδική οργάνωση του δημοσίου, καταλαβαίνεις ότι τα βαρύγδουπα άρθρα, οι δηλώσεις, τα δελτία τύπου, δεν είναι παρά μία σκόνη που σηκώνεται για να καλύψει το κενό.

Όταν σε όλη την Ευρώπη συζητούν πως η μικρή επιχείρηση θα πορευθεί στη νέα εποχή και θα αντέξει απέναντι στα θηρία, εμείς ετοιμαζόμαστε για νέες μάχες χαρακωμάτων που οδηγούν στο κενό.

Όταν ποτέ άλλοτε η τεχνολογία δεν ήταν τόσο φτηνή και ο κόσμος τόσο διατεθειμένος να την χρησιμοποιήσει.

Όταν ποτέ άλλοτε οι μικροί δεν είχαν τόσα πολλά εργαλεία για να πάνε μπροστά.

Το να θυμίζεις εσνάφι και έστω και συμβολικά τους τρόπους ενός συστήματος που κράτησε πίσω στην ιστορική εξέλιξη καμιά δεκαριά λαούς, οδηγώντας σε χρέη, διομολογήσεις και εξάρτηση, είναι πραγματικά αξιοθρήνητο ενώπιον των προκλήσεων που καραδοκούν σε αυτή τη χώρα.

 Πραγματικά δεν ξέρω τι είναι πιο δύσκολο. Να νικήσουμε τα τέρατα που μας περιμένουν στον επόμενο ιστορικό τόνο;

Ή να εξέλθουμε κατά προτίμηση ησύχως και αθορύβως από το παράλληλο ελληνικό σύμπαν στο οποίο είμαστε αιχμάλωτοι - για να μην πω καταραμένοι.