Ο αναμαρτητος πρωτος τον λιθον βαλετω

Στη δημοσιογραφία καμία φορά την πατάς - είτε γιατί κατάλαβες λάθος είτε γιατί εμπιστεύθηκες λάθος ανθρώπους είτε γιατί δεν το έψαξες αρκετά καλά. Κοινός παρανομαστής όλων είναι η πίεση του χρόνου και το κυνήγι των ειδήσεων. Και καταλήγει στο λάθος. 

Και η αρχοντιά μου την είχε πατήσει στα ΔΟΛια χρόνια - βλέπε τις φούσκες της Velti και της Globo. Τι να διπλοτσεκάρεις κι εσύ ο ρεπόρτερ, όταν τις άψογες οικονομικές τους καταστάσεις υπέγραφαν γνωστοί ορκωτοί;

Θα μπεις κρυφά στο λογιστήριο να ψάχνεις τιμολόγια; Θα ανοίξεις και θα ψάχνεις εγχώριους και υπεράκτιους λογαριασμούς; Θα ξεψαχνίσεις ενδοομιλικές συμβάσεις; Όχι, απλά γιατί δεν μπορείς. Η δημοσιογραφία δεν έχει κανένα τέτοιο εργαλείο. 

Το μόνο που μπορείς να κάνεις για να εξιλεωθείς, είναι να τους κυνηγήσεις χωρίς έλεος όταν με το καλό κάποια αρμόδια αρχή τους πιάσει στα πράσα. 

(Με έναν άλλον απατεώνα που είχα ασχοληθεί, ήταν αδύνατον να εξασφαλίσω τις 10 αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων που είχαν εκδοθεί εις βάρος του. Ο νόμος και η προστασία των δεδομένων προηγείτο - και ορθώς - της δημοσιογραφικής ζέσης). 

Έτσι είναι η ζωή. Λάθη δεν κάνει, όποιος δεν κάνει τίποτα. Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω. Το λάθος είναι ένα χρήσιμο, πολύτιμο και γόνιμο κομμάτι της ζωής - εκτός εάν δεν μαθαίνεις από αυτό, οπότε γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο. 

Όταν γράφεις κι ολας για νέα παιδιά, είναι αλλιώς. Αυτόματα, πας στο θετικό. Ακόμη και εάν μια εσωτερική φωνή σε καλεί να το δεις λίγο καλύτερα, νοιώθεις περίεργα, σου βγαίνουν τύψεις. 

Πόσο πεζός και τυπολάτρης μπορείς να είσαι ώστε να ζητάς από κάθε νέο παιδί που σε πιτσάρει καταστατικά, ισολογισμούς, εξτρέ και βεβαιώσεις περί μη οφειλών στο δημόσιο; 

Δημοσιογράφος είσαι, όχι δημόσια υπηρεσία. Άλλωστε καπιταλισμό έχουμε και ο καπιταλισμός στηρίζεται - όπως κάθε μεγάλη ιδέα - στην πίστη και την εμπιστοσύνη.

Η Ελλάδα δεν περίμενε τις εκδηλώσεις των startups, την καινοτομία και τις ιστορίες επιτυχίας για να επιτρέψει σε φελλούς να επιπλεύσουν. Αντίθετα, οι φελλοί και τα αεροπωλεία έχουν μακρά παράδοση σε τούτα εδώ τα μάρμαρα - που κακιά σκουριά δεν πιάνουν, αλλά ένα τριψιματάκι ίσως και να το χρειάζονται.

Το συζητούσα χθες το πρωί με έναν φίλο. Εάν ανατρέξετε στα αρχεία των εφημερίδων, θα δείτε ότι οι ιστορίες επιτυχίας απόδημων Ελλήνων ή νέων επιχειρηματιών ήταν πάντα στην ατζέντα.

Δεν είναι απλά "αντίδοτο στην κρίση". Πρόκειται για μια διαχρονική τάση που κάθε φορά έρχεται να επιβεβαιώσει στο συλλογικό υποσυνείδητο αυτό που συζητάνε στα καφενεία της χώρας από τον 19ο αιώνα: Την παραμορφωτικη αντανάκλαση στον εθνικό καθρέφτη που σχηματίζεται από έναν ανώμαλο κοινό τόπο που θέλει την Ελλάδιτσα να είναι πράγματι το κέντρο του σύμπαντος. 

Βλέποντάς το κυνικά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται για ένα ακόμη από τα παράξενα αυτά υποπαράγωγα μιας θεσμικής παρακαταθήκης που σχεδόν παραπέμπει σε έναν Κεμαλισμό light. 

Μια Ελλάδα κέντρο του γαλαξία, με σούπερ ήρωες σε όλο τον πλανήτη να ανεβάζουν ψηλά τον πήχη της οικουμένης, αλλά μέχρι εκεί - κατά τα άλλα μακριά και αγαπημένοι.

(Δυτικοί όταν εισπράττουμε και Ανατολίτες όταν βάζουμε το χέρι στην τσέπη. Φράγκοι στα δικαιώματα και Ρωμιοί στις υποχρεώσεις, τα κεκτημένα, τις πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Ένας χρήσιμος παρανοϊκός δυϊσμός a la Turca - στη light version, χωρίς σφαγές και εκτοπισμούς-, που εξασφαλίζει τόσο την εξωστρέφεια που χρειάζεσαι για να ζήσεις στοιχειωδώς όσο και την απαραίτητη απομόνωση ώστε με πείσμα να συνεχίζεις να βράζεις στο ζουμί σου, αποδίδοντας τον βρασμό της ακινησίας σε μακρύ κατάλογο υπόπτων. Άλλη συζήτηση).

Για να επανέλθουμε. Κάθε μέρα γινόμαστε αποδέκτες ενός τρομακτικού όγκου πληροφορίας, ο οποίος στο μεγαλύτερο κομμάτι του δεν έχει καμία επιρροή ή επίπτωση στη ζωή μας. 

Όπως παλιά πηγαίναμε για καφέ και χαζεύαμε τον κόσμο να περνά, έτσι και σήμερα σκρολάρουμε και Κύριος οίδε τι θα μας εμφανίσει μπροστά μας ο αλγόριθμος. 

Για αυτό να είστε εκλεκτικοί και να προτιμάτε τα επώνυμα. Εάν το άρθρο που διαβάζετε, υπογράφεται από κάποιον, αυτό αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα τεκμήριο ότι κάποιος το έψαξε και το πήρε πάνω του με την υπογραφή του - έστω κι ελαφρά τη καρδία. 

Δεν είναι νομοτέλεια - από επώνυμους συντάκτες μάθαμε την επίμαχη - αλλά συνήθως δουλεύει. 

Και λίγο ας χαλαρώσουμε. 

Το να διογκώνεις υπέρμετρα αυτά που ήδη κάνεις, ιππεύοντας τον κάλαμο και διανθίζοντάς τα με ψέματα, είναι ένα βαρύ ατόπημα - ειδικά εάν συνοδεύεται από έσοδοθηρία. Άλλοι όμως κατάπιανε καμήλες, κυκλοφορούν ελεύθεροι και δεν τρέχει κάστανο. 

Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω.