«Η νυχτα ειναι γκαστρωμενη»

Με την νίκη της απόσχισης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δημοψήφισμα κλείνει οριστικά και ο κύκλος του μεταπολεμικού κόσμου. 

Η Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει πια και η διάδοχός της Ρωσία ναι μεν παραμένει μία υπολογίσιμη δύναμη με κορυφαία γεωπολιτική αξία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι πια σε θέση να έχει ανώτατο ρόλο στα διεθνή πράγματα. 

Το Ηνωμένο Βασίλειο, εάν επιμείνει στο γκρέμισμα των γεφυρών του με την Ευρώπη, θα απομονωθεί και θα χάσει τον ρόλο του ως συνδέσμου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, ενώ εάν αποκοπεί από την ενιαία αγορά, θα μαραζώσει οικονομικά. Ενδεχομένως και να υπάρξει απόσχιση της Σκωτίας και ίσως και της Βόρειας Ιρλανδίας, ενώ θα δοκιμαστεί η κυριαρχία του στους τελευταίους αποικιακούς θύλακες. 

Απομένει η αινιγματική Αμερική, η οποία ναι μεν παραμένει κορυφαία οικονομική και πολιτική δύναμη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν διαθέτει το αποτύπωμα που είχε στον μεταπολεμικό κόσμο. 

Τα πολιτικοστρατιωτικά αδιέξοδά της σε όλο το τόξο της Μέσης Ανατολής απέδειξαν τα όρια της πραγματικής ισχύος της. Οι επερχόμενες εκλογές θα δείξουν εάν θα διατηρήσει ανοιχτό τον δρόμο της διεθνούς συνεργασίας ή εάν θα οδηγηθεί σε έναν απομονωτισμό, αντίστοιχο των μεσοπολεμικών της χρόνων. 

Κοινώς, επιταχύνουμε την πορεία προς το άγνωστο προς έναν σταδιακά αναδυόμενο πολυ-πολικό κόσμο, που αφαιρεί πλούτο από την άλλοτε κραταιά Δύση και βγάζει ταυτόχρονα από την ακραία φτώχεια και χαρίζει ευημερία σε εκατομύρια ανθρώπους σε Ασία και Αφρική. 

Έναν νέο κόσμο, θαρραλέο για τους επωφελούμενούς του στη νέα γη της επαγγελίας και όλο και πιο μίζερο για τη μεσαία και την εργατική τάξη της Δύσης (με την ανάδυση των μηχανών και της τεχνητής νοημοσύνης να υπόσχεται ακόμα λιγότερες παραδοσιακές δουλειές). 

Έναν νέο κόσμο, γεμάτο ασυμμετρίες, χωρίς ακόμη διαμορφωμένη ισορροπία ισχύος, με τεράστιες εσωτερικές ανισότητες, απουσία κοινών αρχών, στόχων και παραστάσεων και έλλειψη ενός συνεκτικού και ολιστικού οράματος για το μέλλον. 

Αλλά κι έναν νέο κόσμο τον οποίο η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση υπόσχεται να φέρει στον 21ο αιώνα και να κάνει πραγματικότητα την επιστημονική φαντασία των παιδικών μας χρόνων. Και τον οποίο διασυνδέουν τα δίκτυα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών πάνω στα οποία πατούν τα παγκόσμια δίκτυα του εμπορίου και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε μία παγκόσμια αγορά που δοκιμάζεται από τοπικά και περιφερειακά προβλήματα. 

Η πρώτη βιομηχανική επανάσταση έφερε την ατμοκίνητη μηχανική παραγωγή. Η δεύτερη την ηλεκτρική ενέργεια και την μαζική παραγωγή. Η τρίτη έφερε την ψηφιοποίηση της τεχνολογίας. Κάθε κύμα της είχε νικητές και χαμένους. Τα κλειστά εργοστάσια της Νάουσας δεν είναι αλλωστε πολύ διαφορετικά από αυτά του Ηνωμένου Βασιλείου και του Ντιτρόιτ. Ούτε τα κλειστά φωτογραφεία, δισκάδικα ή βιβλιοπωλεία. 

«Η νύχτα είναι γκαστρωμένη», έλεγε ο Φλωράκης. Ας ελπίσουμε να μην είναι μακρά, «σκοτεινή και γεμάτη τρόμο».