Ας ξαναπιάσουμε το νήμα

«Εκ της εξετάσεως της οικονομικής καταστάσεως της χώρας κατέληξα εις τρία βασικά συμπεράσματα, δια την ορθότητα των οποίων έχω απόλυτον πεποίθησιν.

Πρώτον, κατέληξα εις το συμπέρασμα ότι η αποκατάστασις νομισματικής σταθερότητος είναι απαραίτητος προϋπόθεσις, όχι μόνο δια την εξυγίανσιν της οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως της χώρας, αλλά και δια την βελτίωσιν της θέσεως των οικονομικώς ασθενών. Η αστάθεια του εθνικού νομίσματος είναι κατά την γνώμη μου ο μεγαλύτερος εχθρός των λαϊκών τάξεων, διότι όχι μόνον δεν επιτρέπει βελτίωσιν της θέσεώς των αλλά και άγει εις την εξαθλίωσίν των.

Όσοι πιστεύουν ή προσποιούνται ότι πιστεύουν ότι με ασταθές νόμισμα δύναται η χώρα να προοδεύση οικονομικώς και να βελτιώση το βιοτικόν επίπεδον του πληθυσμού της δεν είναι καλοί σύμβουλοι και δεν θα έπρεπε να λαμβάνωνται υπ΄όψιν.

Ο Keynes έλεγε μετά το τέλος του πρώτου πολέμου:

"Ο Lenin φέρεται ειπών ότι ο καλύτερος τρόπος δια να καταστρέψη τις το καπιταλιστικόν σύστημα είναι να διαφθείρη το νόμισμα. Δια της μεθόδου ενός συνεχούς πληθωρισμού, αι Κυβερνήσεις δύνανται να δημεύωσι, μυστικά και απαρατήρητοι, σημαντικόν τμήμα του πλούτου των πολιτών. Δια της μεθόδου ταύτης, όχι μόνο δημεύουν αλλά δημεύουν αυθαιρέτως, ενώ δε πολλοί καθίστανται πτωχοί ολίγοι πλουτίζουν... Όσοι ωφελούνται εκ του συστήματος παρ' αξίαν και ακόμη υπέρ τας ιδίας αυτών προσδοκίας, γίνονται αισχροκερδείς και καθίστανται το ακτικείμενον του μίσους τόσο των αστών, τους οποίους απαθλιώνει ο πληθωρισμός, όσον και του προλεταριάτου... η δε διαδικασία της δημιουργίας πλούτου εκφυλίζεται εις κερδοσκοπίαν και τυχυρόν παίγνιον" και ο Keynes επάγεται: "Ο Lenin είχεν αναμφισβητήτως δίκαιον. Δεν υπάρχει επιτηδειότερον και ασφαλέστερον μέσον δια να ανατρέψη τις τα υφιστάμενα θεμέλια της κοινωνίας από την διαφθοράν του νομίσματος". 

Το δεύτερον συμπέρασμα εις το οποίο κατέληξα είναι ότι με την σημερινήν διοικητικήν μηχανήν είναι αδύνατος, όχι μόνο η εκτέλεσις μακροχρόνιου οικονομικού προγράμματος, αλλά και η λήψις των στοιχειοδεστέρων μέτρων δια την αντιμετώπισιν των σημερινών οικονομικών δυσχερειών. Θεωρώ την ριζικήν αναδιοργάνωσιν των δημοσίων υπηρεσιών ως την δευτέραν απαραίτητον προϋπόθεσιν δια την οικονομικήν και νομισματικήν εξυγίανσιν της χώρας... Όσοι υποτιμούν την σημασίαν ικανής και χρηστής διοικήσεως δια την εφαρμογήν οιουδήποτε οικονομικού προγράμματος θα θεωρήσουν πιθανώς τα προτεινόμενα μέτρα ως υπεράγαν δραστικά....

Το τρίτον συμπέρασμα εις το οποίον κατέληξα είναι ότι η σημερινή κατάστασις δεν βελτιούται δια της απλής λήψεως ωρισμένων μέτρων εφαρμοζομένων εντός ολίγων μηνών. Απαιτεί σοβαράν προσπάθειαν επί σειράν ετών, η οποία να επιδιωχθή με συνοχήν, σύστημα και συνέπειαν. Κατά την γνώμην μου είναι φανερόν ότι και το καλλίτερον οικονομικόν πρόγραμμα εφαρμοζόμενων με τα ειλικρινεστέρας των προθέσεων, δεν θα αποδώση αποτελέσματα εφ' όσον παραμένει πρόγραμμα ενός μόνον κόμματος....».

Εν Αθήναις τη 5η Ιανουαρίου 1952
Προς την Α.Ε. τον Κύριον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως,
Στρατηγόν ΝΙΚΟΛΑΟΝ ΠΛΑΣΤΗΡΑ

Μετά βαθυτάτης υπολήψεως,
Κ. Βαρβαρέσος (1884-1957)

[Πιστή αντιγραφή του "Έκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος" -  Αθήνα, Εκδόσεις Σαββάλας, 2002]